Οι επιβάτες των αεροπλάνων φτάνουν στους προορισμούς τους σε σύντομο χρονικό διάστημα αλλά μία από τις παρενέργειες, ειδικά στις πολύωρες πτήσεις, είναι η απορρύθμιση του βιολογικού ρολογιού, το περίφημο τζετ λαγκ. Οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Μια σειρά από προσεγγίσεις που ξεκινούν από χάπια και καταλήγουν σε... ντους φωτός υπόσχονται να εξαφανίσουν το τζετ λαγκ.
Το χάπιΕρευνητές του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ ανακάλυψαν τον μηχανισμό που κυβερνά το πώς ο άνθρωπος αντιδρά στα μεγάλα αεροπορικά ταξίδια ή στην εργασία σε βάρδιες. Πειράματα που διεξήγαγαν οι ειδικοί σε ποντίκια αποκάλυψαν ένα ένζυμο που ελέγχει το πώς το βιολογικό ρολόι θα μπορούσε να επαναρρυθμιστεί.
Αρχικώς οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα γονίδιο το οποίο κωδικοποιεί για την παραγωγή του ενζύμου το οποίο ελέγχει μέρος του κιρκαδικού ρυθμού. Στη συνέχεια αποσιώπησαν το γονίδιο αυτό στα πειραματόζωα ώστε να σταματήσει η παραγωγή του ενζύμου που ονομάζεται κινάση 1ε της καζεΐνης.
Η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε φυσιολογικά ποντίκια καθώς και ποντίκια στα οποία είχε αποσιωπηθεί το γονίδιο ρυθμίζοντας το φως στα κλουβιά τους έτσι ώστε να προσομοιώνει ένα υπερατλαντικό ταξίδι με αεροπλάνο.
Οπως φάνηκε, τα πειραματόζωα χωρίς το κρίσιμο ένζυμο προσαρμόστηκαν πολύ ταχύτερα στο νέο μοτίβο φωτός και εμφάνισαν πολύ μικρότερες μεταβολικές διαταραχές. Η αποσιώπηση αυτού του γονιδίου δεν είναι δυνατή στον άνθρωπο, ωστόσο το νέο εύρημα έχει ήδη ανοίξει δρόμους στην έρευνα για την ανάπτυξη ενός χαπιού που θα μπλοκάρει το ένζυμο. Ηδη φαρμακευτικές εταιρείες βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης μιας από του στόματος θεραπείας η οποία θα μειώνει την επίδραση της έλλειψης ύπνου, του τζετ λαγκ αλλά και αλλαγών στην καθημερινότητα (λόγω π.χ. αλλαγής του ωραρίου εργασίας).
Ο επικεφαλής της μελέτης δρ Ντέιβιντ Μπέχτολντ δήλωσε ότι «σταματώντας την παραγωγή του ενζύμου κινάση 1ε της καζεΐνης μπορούμε να γυρίσουμε το ρολόι μπρος ή πίσω, μπορούμε να ρυθμίσουμε την... ώρα του. Ετσι το τζετ λαγκ θα μπορεί να αντιμετωπιστεί με χρήση αναστολέων των ενζύμων που ορίζουν την ταχύτητα του βιολογικού ρολογιού». Σύμφωνα με τον δρα Μπέχτολντ, είναι πιθανό ένα χάπι για το τζετ λαγκ να κυκλοφορήσει σε πέντε ως δέκα έτη.
Το χημικόΙσως μια θεραπεία για το τζετ λαγκ να μη βρίσκεται μακριά μετά την ανακάλυψη ότι ένα χημικό του εγκεφάλου μπορεί να επανασυντονίσει το βιολογικό μας ρολόι.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις ανακάλυψαν ότι η αύξηση των επιπέδων του χημικού VIP (vasoactive intestinal polypeptide, αγγειοδραστικό εντερικό πολυπεπτίδιο) στον εγκέφαλο μπορεί να βοηθήσει στο να ξεπεραστεί το τζετ λαγκ δύο φορές ταχύτερα από το φυσιολογικό.
Σύμφωνα με μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», όταν ποντίκια έλαβαν μια ένεση του VIP 24 ώρες προτού αλλάξουν χρονική ζώνη, κατάφεραν να προσαρμοστούν πολύ πιο γρήγορα στις νέες συνθήκες.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν βρεθεί ένας τρόπος αύξησης των επιπέδων του χημικού στον οργανισμό με φυσικό τρόπο παρά μέσω ένεσης, τότε θα μπορούμε να έχουμε στα χέρια μας μια αποτελεσματική νέα θεραπεία του τζετ λαγκ για τον άνθρωπο.
Το ντους!Εναν πρωτότυπο τρόπο αντιμετώπισης του τζετ λαγκ έπειτα από μακρινά ταξίδια ανέπτυξαν οι ειδικοί της αμερικανικής αεροπορικής εταιρείας Delta σε συνεργασία με βρετανούς ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Δημιούργησαν το «ντους φωτονίων» ή αλλιώς μια ντουσιέρα φωτός η οποία «κουρδίζει» το βιολογικό ρολόι του οργανισμού.
Ο τρόπος χρήσης της είναι απλός: ο ταξιδιώτης εισάγει στο σύστημα τα στοιχεία της πτήσης του και στη συνέχεια εκείνο προσαρμόζει το «ντους» μπλε φωτός στα μέτρα του χρήστη.
Η αρχική ιδέα ανήκει στον δρα Ράσελ Φόστερ, από το Τμήμα Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο οποίος είχε πρόσφατα δώσει διάλεξη για το πώς η έκθεσή μας σε συγκεκριμένη ακτινοβολία μπορεί να επαναρρυθμίσει το βιολογικό ρολόι του οργανισμού π.χ. όταν έχουμε τζετ λαγκ.
Το γεύμαΗ πιο πρόσφατη μελέτη για την αντιμετώπιση του τζετ λαγκ έγινε από ιάπωνες ερευνητές που υποστηρίζουν ότι βρήκαν έναν νέο δρόμο ενάντια στο «ξεκούρδιστο» βιολογικό ρολόι που προκαλούν τα υπερατλαντικά ταξίδια.
Οπως υποστηρίζουν, η κατανάλωση ενός πλούσιου γεύματος πριν από το ταξίδι θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιβάτες να προσαρμοστούν καλύτερα στη νέα χρονική ζώνη.
Συγκεκριμένα οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Γιαμακούτσι διαπίστωσαν ότι οι τροφές που πυροδοτούν την απελευθέρωση ινσουλίνης σε υψηλά επίπεδα, όπως π.χ. οι υδατάνθρακες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον οργανισμό να προσαρμοστεί ευκολότερα στις νέες συνθήκες έπειτα από ένα μεγάλο ταξίδι.
Οι Ιάπωνες επιστήμονες είδαν, έπειτα από πειράματα σε ποντίκια, ότι τα επίπεδα της ινσουλίνης είναι ικανά να πυροδοτήσουν μοτίβα ύπνου σε καθένα από τα εκατομμύρια κύτταρα του οργανισμού, γεγονός που θα μπορούσε να αλλάξει την ώρα της νύστας.
tovima.gr
