Σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξης τους από το 1991 και μετά, τα Σκόπια ή, για να είμαστε νομικά σωστοί, η Βόρεια Μακεδονία υπήρχε στην ελληνική ατζέντα συνδεδεμένη αποκλειστικά με το ζήτημα της ονομασίας.
Πρόκειται για μια από τις 10 πιο μολυσμένες χώρες του πλανήτη και αναμφίβολα μέσα στην ευρωπαϊκή τριάδα, ενώ έχει το…παράσημο να διαθέτει την πιο μολυσμένη πόλη της γηραιάς ηπείρου.
Το Τέτοβο είναι μια περιοχή 200.000 κατοίκων, ένα θεωρητικά μεγάλο αστικό κέντρο για μια χώρα 2 και πλέον εκατομμυρίων. Αριθμεί όμως κι αυτό, όπως η χώρα συνολικά, λίγα χρόνια σε έναν καπιταλιστικό κόσμο και δεν έχει αποβάλει καθόλου τα κομμουνιστικά κατάλοιπα. Αυτό δεν το αναφέρουμε σε ένα πολιτικό πλαίσιο, αλλά σε ένα πλαίσιο κοινωνικό, αντίληψης, υποδομών, κατασκευών.
Τα αυτοκίνητα είναι τα περισσότερα εισαγόμενα από τη Ρωσία και κατά 90% μεταχειρισμένα. Παλιάς κατασκευής με λίγα λόγια. Αυτό σημαίνει πολλά σε επίπεδο απελευθέρωσης ρύπων. Η έλλειψη οποιασδήποτε αστικής συγκοινωνίας μάλιστα, καθιστά τα ρυπογόνα αυτά οχήματα το μοναδικό μέσο μεταφοράς των κατοίκων.
Από την άλλη υπάρχουν πάρα πολλές χωματερές που είναι εστίες μικροβίων, αλλά και απελευθερώνουν διοξείδιο στον αέρα. Ο λόγος είναι πως πάρα πολλοί Ρομά που μαζεύουν πλαστικό από τις χωματερές για να το πουλήσουν, βάζουν συχνά φωτιές σε ορισμένα σκουπίδια για να μπορέσουν να ξεχωρίσουν αυτό που τους χρησιμεύει.
Εκείνο όμως που χειροτερεύει περισσότερο τα πράγματα είναι πως δεν υπάρχει θέρμανση πέρα από τα τζάκια, άρα τα καυσόξυλα. Το χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας ρυπαίνεται απίστευτα από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων επιζήμιων αερίων. Σε συνδυασμό με την ύπαρξη εργοστασίων κάρβουνου που λειτουργούν χωρίς άδειες και με κακές υποδομές, δεν είναι παράξενο που μιλάμε για μια υπερμολυσμένη πόλη.
Παρά το γεγονός πως από το 2015 έχει ξεκινήσει ένα σχέδιο βελτιστοποίησης της ατμόσφαιρας, ελάχιστα έχουν αλλάξει. Μάλιστα, το 2017 εγκρίθηκε ένα κονδύλιο για να μοιραστούν 50.000 μάσκες φιλτραρίσματος του αέρα, ώστε να τις έχουν μαζί τους οι πολίτες. Όπως αντιλαμβάνεστε στη συγκεκριμένη πόλη είχαν ανακαλύψει τις μάσκες και τα μέτρα προφύλαξης πολύ πριν τον κορωνοϊό. Και ασφαλώς το πρόβλημα της μόλυνσης είναι τόσο μεγάλο που μπροστά του ο covid-19 μοιάζει…παιχνιδάκι!
Κάτι πολύ ενδεικτικό για το Τέτοβο και εν συνόλω για τη χώρα είναι πως η πιο δημοφιλής εφαρμογή είναι μία που μετράει τα επίπεδα μόλυνσης του αέρα κάθε στιγμή. Όλες οι κινήσεις των πολιτών από τις δουλειές μέχρι τις εξόδους για διασκέδαση, καθορίζονται απ΄αυτή την εφαρμογή. Στην ουσία ζουν φυλακισμένοι.
Ακόμα και το χειμώνα που, πάλι στη θεωρία, θα έπρεπε να καθαρίζει ο αέρας, δεν σημειώνεται κάποια σημαντική αλλαγή. Σε αυτό συνηγορούν και γεγονότα όπως αυτό του προπερασμένου Δεκέμβρη, όταν και μια υποδομή σε ένα εργοστάσιο καταστράφηκε λόγω φτωχής κατασκευής και απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα ένα πυκνό καφέ σύννεφο.
Όλα τα προβληματικά εργοστάσια εγκρίθηκαν κατόπιν κρυφών συμφωνιών με επιχειρηματίες από άλλες χώρες. Γι΄αυτό για 15 χρόνια τώρα δεν έχει αλλάξει κανένα σε υποδομές, ούτε έχει κλείσει. Την ίδια στιγμή ο κόσμος φωνάζει «Αφήστε μας να αναπνεύσουμε». Είναι όμως κι αυτός αδύναμος, αφού δεν έχει άλλη επιλογή από το να συναινεί έμμεσα ή άμεσα στη μόλυνση.
Αν προσθέσει κανείς στο Τέτοβο και τη Βόρεια Μακεδονία συνολικά άλλες βαλκανικές χώρες, όπως η Βοσνία κι η Σερβία, θα δει ότι μιλάμε για μια βόμβα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που μεγαλώνει και όταν εκραγεί θα κάνει μεγάλη ζημιά. Δεν θα ήταν υπερβολή να μιλήσουμε για ένα Τσέρνομπιλ των Βαλκανίων. Λιγότερο θανατηφόρο προφανώς, αλλά προβληματικό κι επικίνδυνο σε κάθε περίπτωση!
πηγή: menshouse.gr