Το Σύνδρομο του Πήτερ Παν αφορά σε άτομα που δεν θέλουν ή νιώθουν ότι δεν μπορούν να μεγαλώσουν, για παιδιά φυλακισμένα στο σώμα ενός ενήλικα.Τα άτομα αυτά δεν ξέρουν τι πρέπει να κάνουν για να σταματήσουν να σκέφτονται και να συμπεριφέρονται σαν παιδιά ή δεν θέλουν να έρθουν αντιμέτωπα με τι θλιβερή πραγματικότητα ότι μεγαλώνουν και επιβάλλεται να αλλάξουν.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το σύνδρομο δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένο ως ψυχοπαθολογική κατάσταση, δεδομένου ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν το κατατάσσει στις ψυχικές διαταραχές. Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1983 από τον ψυχολόγο Dan Kiley.
Ωστόσο, ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ενηλίκων σε δυτικού τύπου κοινωνίες ανταποκρίνεται σε αυτό το πρότυπο ανώριμης συμπεριφοράς. Τα άτομα αυτά δεν θέλουν/δεν μπορούν να αναλάβουν τις υποχρεώσεις που αντιστοιχούν τυπικά σε έναν ενήλικα. Μπορεί ακόμη και να ντύνονται σαν παιδιά και να ζουν σαν έφηβοι και ας έχουν περάσει τα 30.
Σύμφωνα με ψυχολόγους από το ισπανικό Πανεπιστήμιο της Γρανάδας οι υπερπροστατευτικοί γονείς μπορεί να είναι βασική αιτία που ένα άτομο εκδηλώνει το συγκεκριμένο σύνδρομο.Συνήθως το σύνδρομο αφορά σε άτομα εξαρτημένα από άλλους, άτομα που δεν έχουν αναπτύξει τις απαιτούμενες δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν την ενήλικη ζωή.
Οι απανταχού Πήτερ Παν της σύγχρονης κοινωνίας θεωρούν τον έξω κόσμο τρομακτικά προβληματικό και εξωραΐζουν την εφηβεία, γι’ αυτό και θέλουν να παραμείνουν σε αυτήν την «προνομιακή» κατάσταση για πάντα.Το σύνδρομο εκδηλώνεται και στα δύο φύλα, όμως τα στατιστικά δείχνουν ότι οι άνδρες είναι πολύ πιο επιρρεπείς σε αυτό.
Τυπικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι η αδυναμία λήψης ευθυνών, η αδυναμία δέσμευσης και τήρησης υποσχέσεων, η υπερβολική φροντίδα για την εξωτερική εμφάνιση, η έμφαση στην καλοπέραση, οι ανησυχίες για τα επίπεδα αυτοεκτίμησης (το οποίο όμως δε φαίνεται, καθώς φαινομενικά το άτομο έχει πολύ ισχυρή αυτοπεποίθηση), ο φόβος για τη μοναξιά και η έλλειψη ανοχής στην κριτική.
Όσον αφορά τις ερωτικές σχέσεις, ένας Πήτερ Παν αλλάζει συνεχώς συντρόφους, καθώς αναζητά πάντα κάποιον νεότερο σε ηλικία. Όταν η σχέση φτάνει σε σημείο που απαιτεί δεσμεύσεις και ανάληψη ευθυνών, είναι ώρα για τον Πήτερ Παν να… επιστρέψει στη Χώρα του Ποτέ!
Συμπληρωματικά προς το Σύνδρομο του Πήτερ Παν υπάρχει και το
Σύνδρομο της Γουέντι. Το δεύτερο αφορά σε γυναίκες που φέρονται σαν μαμάδες στο σύντροφό τους ή σε ανθρώπους που βρίσκονται στο κοντινό τους περιβάλλον. Η Γουέντι στηρίζει τον Πήτερ Παν και λύνει όλα τα προβλήματα που αυτός δεν μπορεί. Χωρίς τη Γουέντι δεν μπορεί να υπάρξει Πήτερ Παν.
Η Γουέντι είναι αυτή που παίρνει όλες τις αποφάσεις και αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες του συντρόφου της, επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτό την αναξιοπιστία του. Υπάρχουν Γουέντι παντού γύρω μας και κυρίως στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον: πρόκειται για την υπερπροστατευτική μητέρα.
Το μεγαλύτερο αγκάθι των δύο αυτών διαταραχών είναι η άγνοια του ατόμου για την ύπαρξη του προβλήματος. Ο Πήτερ Παν και η Γουέντι δεν αναγνωρίζουν ότι είναι μέρος της νοσηρής αυτής κατάστασης κι έτσι η μόνη λύση είναι η σωστή ψυχολογική διαχείριση και η θεραπεία, όχι μόνο για το άτομο που εκδηλώνει τα σημάδια του συνδρόμου αλλά και για τον/την σύντροφο και τον οικογενειακό περίγυρο.
Πηγή: ONMED.GR