Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013

Ο Χίτλερ τον μισούσε και τα έργα του ήταν από τα πρώτα που είχε διατάξει να κατασχεθούν υπό την κατηγορία της «εκφυλισμένης τέχνης» του εξπρεσιονισμού. Ο λόγος για τον μεγάλο Αυστριακό ζωγράφο Όσκαρ Κοκόσκα, δάσκαλο του άλλου μεγάλου σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιντς, ο οποίος είχε μαθητεύσει δίπλα του στα πρώτα χρόνια της σπουδής του στα εικαστικά, και κορυφαία μορφή της ευρωπαϊκής τέχνης του 20ου αιώνα.
Μία λεπτομέρεια, όμως, που ίσως δεν γνωρίζατε είναι ότι ο Χίτλερ είχε κι έναν επιπλέον λόγο για να μισεί τον Κοκόσκα.
Τη μαρτυρία μας τη δίνει ο Elias Canetti στο βιβλίο του «Πάρτι και αερομαχίες», το οποίο κυκλοφόρησε το 2003 σε μετάφραση της Αλεξάνδρας Παύλου:
Στην αρχή του πολέμου, όταν ξαναείδα τον ζωγράφο Κοκόσκα - δυο τρία χρόνια μετά την πρώτη συνάντηση στην Πράγα -, δεν ήμουν καλά καλά μισή ώρα μαζί του, όταν μου αποκάλυψε μια ενοχή που ήταν τερατώδης. Αυτός ο ίδιος έφταιγε για τον πόλεμο, δηλαδή για το γεγονός ότι ο Χίτλερ, που αρχικά ήθελε να γίνει ζωγράφος, έγινε πολιτικός. Και οι δύο, ο Όσκαρ Κοκόσκα και ο Χίτλερ, έκαναν αίτηση για την ίδια υποτροφία της Ακαδημίας της Βιέννης. Ο Κοκόσκα έγινε δεκτός, ο Χίτλερ απορρίφθηκε. Εάν ο Χίτλερ είχε γίνει δεκτός στη θέση του Κοκόσκα, δεν θα μπλεκόταν ποτέ με την πολιτική, δεν θα υπήρχε εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα, δεν θα είχε ξεσπάσει πόλεμος.
Ο Κοκόσκα έφταιγε λοιπόν για τον πόλεμο. Το είπε αυτό σχεδόν σαν να το εξόρκιζε, με πολύ μεγαλύτερη έμφαση απ' ότι συνήθιζε, το επανέλαβε μάλιστα κάμποσες φορές επανερχόμενος σ' αυτό κατά τη συζήτηση η οποία τελικά είχε στραφεί σε άλλα θέματα και εγώ είχα τη δυσάρεστη εντύπωση ότι τοποθετούσε έτσι τον εαυτό του στη θέση του Χίτλερ.
Μόνο που ήταν αδιαμφισβήτητο ότι δεν συμμεριζόταν ούτε καν το ένα δέκατο των απόψεων του Χίτλερ, ήταν αντίθετος, με μια αποφασιστικότητα που δεν ατονούσε ποτέ, σ' αυτό που εξαιτίας του Χίτλερ είχε συμβεί στον κόσμο, μισούσε κάθε είδους φυλετισμό, απεχθανόταν τον πόλεμο, το γεγονός ότι η ζωγραφική του είχε εξοριστεί ως «εκφυλισμένη» τον πλήγωσε βαθιά. Όμως του ήταν αδύνατον να αποτελεί μέρος της σύγχρονής του ιστορίας δίχως να έχει σ' αυτήν και κάποιασπουδαιότητα, κι ας ήταν έστω μέσα από μια ενοχή, μια πολύ αμφίβολη ενοχή.

Πηγή: iefimerida.gr

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Subscribe to RSS Feed Follow me on Twitter!