Καθρέφτης του λαϊκού πολιτισμού της Ηπείρου τα ήθη και τα έθιμα του Πάσχα που διατηρούνται, συνεχίζονται ή αναβιώνουν για μην περάσουν στη λήθη των αιώνων.
Στα χωριά της Ηπείρου, οι προετοιμασίες για τη Λαμπρή, ξεκινούν πριν από την Μεγάλη Εβδομάδα με τον καθαρισμό του σπιτιού και το ασβέστωμα της αυλής.
Από σπίτι σε σπίτι, το Σάββατο του Λαζάρου, παιδιά αλλα και ηλικιωμένοι έλεγαν τα κάλαντα, κρατώντας ένα καλάθι που ήταν στολισμένο με λουλούδια και κουδούνια, για να το γεμίσουν με αυγά που τους φίλευε ο σπιτονοικοκύρης.
Σήμερα, το έθιμο έχει ξεθωριάσει και μόνο σε ελάχιστα χωριά διατηρείται.
Στην Άρτα, ο Σύλλογος της Ενορίας Αγίας Θεοδώρας θα αναβιώσει την Μεγάλη Πέμπτη στο προαύλιο του Ιερού Ναού, το έθιμο της «φωτιάς», που χάνεται στα βάθη των αιώνων, σε ανάμνηση της πυράς που άναψε έξω από το κυβερνείο του πόντιου Πιλάτου, όταν συνέλαβαν τον Ιησού, περιμένοντας την απόφαση για την τύχη του το μεσημέρι της Μ. Πέμπτης.
Τα παιδιά και οι νέοι της ενορίας της Αγίας Θεοδώρας, συγκεντρώνουν στο προαύλιο του ναού σωρό από ξύλα, που στο παρελθόν μάζευαν στις όχθες του Άραχθου, τα στήνουν σε σχήμα κώνου και το βράδυ θα ανάψουν φωτιά αμέσως μετά τη ακολουθία της Σταύρωσης.
Ροδοπέταλο-ροδοπέταλο θα γίνει ο παραδοσιακός στολισμός του Επιταφίου. Μικροί και μεγάλοι με βαθιά κατάνυξη, θα στολίσουν τον Επιτάφιο, ενώ θα ψάλλονται τα Άγια Πάθη.
Το Μεγάλο Σάββατο, στις 10 το πρωί, με το χτύπημα της καμπάνας που αναγγέλλει την πρώτη Ανάσταση, οι ενορίτες θα σπάσουν κεραμικά, γυάλινα και πήλινα σκεύη, για να ξορκίσουν το κακό, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Το βράδυ του Μεγάλου Σάββατου στην Αγία Θεοδώρα, θα αναβιώσει το έθιμο του καψίματος του Ιούδα.
Από το πρωί οι νέοι της ενορίας, συγκεντρώνουν ρούχα και το μεσημέρι στο πηγάδι της εκκλησίας, φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα, το κρεμούν σε κρεμάλα και το βράδυ στην Ανάσταση θα ανάψουν φωτιά για να καεί.
Παράλληλα, θα αφεθούν στον ουρανό της πόλης πολύχρωμα φωτεινά αερόστατα, για να συμβολίσουν την άνοδο της ψυχής στον ουρανο.
Στην Πρέβεζα, θα αναβιώσει το έθιμο της πρώτης Ανάστασης στο «Σαϊτάν Παζάρ», το γραφικό λιθόστρωτο δρομάκι που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης.
Πρόκειται για έθιμο, που έρχεται από την Τουρκοκρατία και τηρούν οι καταστηματάρχες για να στείλουν το χαρούμενο μήνυμα. Μόλις ο ιερέας του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Χαράλαμπους σημάνει την πρώτη Ανάσταση, οι ήχοι των κροτίδων διαπερνούν την πόλη, ενώ αμέτρητα πήλινα κανάτια σπάζουν στο πλακόστρωτο του Σαϊτάν. Από γενιά σε γενιά, το έθιμο μεταφέρεται από την εποχή της τουρκοκρατίας έως σήμερα.
Τότε, οι σκλαβωμένοι Πρεβεζιάνοι, έφτιαχναν μόνοι τους κροτίδες, προκειμένου να κρατήσουν μακριά τους Τούρκους, τις άγιες μέρες του Πάσχα. Επισκέπτες και ντόπιοι θα απολαύσουν μετά, ένα παραδοσιακό γλυκό που προσφέρεται σε όλους.
Σκαλισμένη πάνω σε πέτρα σε εμφανές σημείο στο στενό δρομάκι, είναι η ιστορία της ονομασίας του, Σαϊτάν Παζάρ. «Μια φορά κατά την διάρκεια της Τουρκικής Κατοχής, ήταν στην Πρέβεζα ένας Τούρκος στρατιωτικός διοικητής πολύ σκληρός και βίαιος.
Ένα βράδυ, οι κάτοικοι αυτού του δρόμου, άλειψαν με σαπούνι το καλντερίμι, στο σημείο όπου είχε την πιο απότομη κλίση. Όταν την επομένη, ο διοικητής πέρασε από εδώ, το άλογό του γλίστρησε κι’ ο ίδιος έπεσε φωνάζοντας, «Σαϊτάν Παζάρ», δηλαδή, Διαβολοπάζαρο.
Στη Θεσπρωτία, στο χωριό Γηρομέρι Φιλιατών αναβιώνει τη Δευτέρα του Πάσχα το μοναδικό ταφικό έθιμο στην Ελλάδα, που έχει ρίζες στις αρχές του 18ου αιώνα.
Αμέσως μετά την θεία λειτουργία στον ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής στο νεκροταφείο, κάτοικοι και συγγενείς νεκρών, πηγαίνουν με οργανοπαίχτες πάνω από τους τάφους.
Οι συγγενείς του νεκρού, παραγγέλνουν το αγαπημένο τραγούδι του όσο ήταν στη ζωή, να ακουστεί πάνω από τον τάφο του.
Με κλαρίνα, ντέφια, λαούτα και ακορντεόν, σπάει η νεκρική σιωπή και γιορτάζουν τη Λαμπρή, με τους δικούς τους ανθρώπους που έφυγαν.
Στη συνέχεια, όλοι όσοι βρίσκονται στο νεκροταφείο, στήνουν γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια και το έθιμο, συνεχίζεται από γενιά σε γενιά καθώς εκεί, βρίσκονται και τα παιδιά του χωριού.
Στα χωριά της Ηπείρου, οι προετοιμασίες για τη Λαμπρή, ξεκινούν πριν από την Μεγάλη Εβδομάδα με τον καθαρισμό του σπιτιού και το ασβέστωμα της αυλής.
Από σπίτι σε σπίτι, το Σάββατο του Λαζάρου, παιδιά αλλα και ηλικιωμένοι έλεγαν τα κάλαντα, κρατώντας ένα καλάθι που ήταν στολισμένο με λουλούδια και κουδούνια, για να το γεμίσουν με αυγά που τους φίλευε ο σπιτονοικοκύρης.
Σήμερα, το έθιμο έχει ξεθωριάσει και μόνο σε ελάχιστα χωριά διατηρείται.
Στην Άρτα, ο Σύλλογος της Ενορίας Αγίας Θεοδώρας θα αναβιώσει την Μεγάλη Πέμπτη στο προαύλιο του Ιερού Ναού, το έθιμο της «φωτιάς», που χάνεται στα βάθη των αιώνων, σε ανάμνηση της πυράς που άναψε έξω από το κυβερνείο του πόντιου Πιλάτου, όταν συνέλαβαν τον Ιησού, περιμένοντας την απόφαση για την τύχη του το μεσημέρι της Μ. Πέμπτης.
Τα παιδιά και οι νέοι της ενορίας της Αγίας Θεοδώρας, συγκεντρώνουν στο προαύλιο του ναού σωρό από ξύλα, που στο παρελθόν μάζευαν στις όχθες του Άραχθου, τα στήνουν σε σχήμα κώνου και το βράδυ θα ανάψουν φωτιά αμέσως μετά τη ακολουθία της Σταύρωσης.
Ροδοπέταλο-ροδοπέταλο θα γίνει ο παραδοσιακός στολισμός του Επιταφίου. Μικροί και μεγάλοι με βαθιά κατάνυξη, θα στολίσουν τον Επιτάφιο, ενώ θα ψάλλονται τα Άγια Πάθη.
Το Μεγάλο Σάββατο, στις 10 το πρωί, με το χτύπημα της καμπάνας που αναγγέλλει την πρώτη Ανάσταση, οι ενορίτες θα σπάσουν κεραμικά, γυάλινα και πήλινα σκεύη, για να ξορκίσουν το κακό, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Το βράδυ του Μεγάλου Σάββατου στην Αγία Θεοδώρα, θα αναβιώσει το έθιμο του καψίματος του Ιούδα.
Από το πρωί οι νέοι της ενορίας, συγκεντρώνουν ρούχα και το μεσημέρι στο πηγάδι της εκκλησίας, φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα, το κρεμούν σε κρεμάλα και το βράδυ στην Ανάσταση θα ανάψουν φωτιά για να καεί.
Παράλληλα, θα αφεθούν στον ουρανό της πόλης πολύχρωμα φωτεινά αερόστατα, για να συμβολίσουν την άνοδο της ψυχής στον ουρανο.
Στην Πρέβεζα, θα αναβιώσει το έθιμο της πρώτης Ανάστασης στο «Σαϊτάν Παζάρ», το γραφικό λιθόστρωτο δρομάκι που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης.
Πρόκειται για έθιμο, που έρχεται από την Τουρκοκρατία και τηρούν οι καταστηματάρχες για να στείλουν το χαρούμενο μήνυμα. Μόλις ο ιερέας του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Χαράλαμπους σημάνει την πρώτη Ανάσταση, οι ήχοι των κροτίδων διαπερνούν την πόλη, ενώ αμέτρητα πήλινα κανάτια σπάζουν στο πλακόστρωτο του Σαϊτάν. Από γενιά σε γενιά, το έθιμο μεταφέρεται από την εποχή της τουρκοκρατίας έως σήμερα.
Τότε, οι σκλαβωμένοι Πρεβεζιάνοι, έφτιαχναν μόνοι τους κροτίδες, προκειμένου να κρατήσουν μακριά τους Τούρκους, τις άγιες μέρες του Πάσχα. Επισκέπτες και ντόπιοι θα απολαύσουν μετά, ένα παραδοσιακό γλυκό που προσφέρεται σε όλους.
Σκαλισμένη πάνω σε πέτρα σε εμφανές σημείο στο στενό δρομάκι, είναι η ιστορία της ονομασίας του, Σαϊτάν Παζάρ. «Μια φορά κατά την διάρκεια της Τουρκικής Κατοχής, ήταν στην Πρέβεζα ένας Τούρκος στρατιωτικός διοικητής πολύ σκληρός και βίαιος.
Ένα βράδυ, οι κάτοικοι αυτού του δρόμου, άλειψαν με σαπούνι το καλντερίμι, στο σημείο όπου είχε την πιο απότομη κλίση. Όταν την επομένη, ο διοικητής πέρασε από εδώ, το άλογό του γλίστρησε κι’ ο ίδιος έπεσε φωνάζοντας, «Σαϊτάν Παζάρ», δηλαδή, Διαβολοπάζαρο.
Στη Θεσπρωτία, στο χωριό Γηρομέρι Φιλιατών αναβιώνει τη Δευτέρα του Πάσχα το μοναδικό ταφικό έθιμο στην Ελλάδα, που έχει ρίζες στις αρχές του 18ου αιώνα.
Αμέσως μετά την θεία λειτουργία στον ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής στο νεκροταφείο, κάτοικοι και συγγενείς νεκρών, πηγαίνουν με οργανοπαίχτες πάνω από τους τάφους.
Οι συγγενείς του νεκρού, παραγγέλνουν το αγαπημένο τραγούδι του όσο ήταν στη ζωή, να ακουστεί πάνω από τον τάφο του.
Με κλαρίνα, ντέφια, λαούτα και ακορντεόν, σπάει η νεκρική σιωπή και γιορτάζουν τη Λαμπρή, με τους δικούς τους ανθρώπους που έφυγαν.
Στη συνέχεια, όλοι όσοι βρίσκονται στο νεκροταφείο, στήνουν γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια και το έθιμο, συνεχίζεται από γενιά σε γενιά καθώς εκεί, βρίσκονται και τα παιδιά του χωριού.
real.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου