Βρέθηκε η πηγή του άγχους στον εγκέφαλο

Καλά νέα για όσους πάσχουν από αγχώδη συμπεριφορά: Τα «κύτταρα του άγχους» που εντόπισαν αμερικανοί ερευνητές στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου φαίνεται ότι μπορούν να ελεγχθούν μέσω φωτοθεραπείας.

Όπως αναφέρει σχετικό άρθρο στο επιστημονικό έντυπο Neuron, παρ’ όλο που η μελέτη έγινε σε εργαστηριακά ποντίκια, ενδέχεται να αλλάξει τον τρόπο διαχείρισης της αγχώδους διαταραχής με την ανάπτυξη αποτελεσματικότερων θεραπευτικών αγωγών.

Οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Κολούμπια και Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο χρησιμοποίησαν απεικόνιση ασβεστίου και εισήγαγαν μικροσκόπια μινιατούρες στους εγκεφάλους ποντικιών για να καταγράψουν τη δραστηριότητα των κυττάρων του ιππόκαμπου καθώς τα τρωκτικά κινούνταν στο περιβάλλον τους. Οι επιστήμονες είχαν δομήσει ειδικούς λαβυρίνθους όπου κάποιες δίοδοι οδηγούσαν σε ανοιχτούς ελεύθερους χώρους και πλατφόρμες, δηλαδή περιβάλλοντα που προκαλούσαν άγχος στα ποντίκια λόγω αυξημένης ευαλωτότητας σε εισβολής.

Όταν τα πειραματόζωα βρίσκονταν σε μη ασφαλές περιβάλλον, οι ειδικοί παρατηρούσαν ότι τα κύτταρα σε ένα τμήμα του ιππόκαμπου, το κοιλιακό CA1, ήταν υπερδραστήρια. Και όσο πιο αγχωμένα ήταν τα ποντίκια, τόσο πιο αυξημένη η νευρωνική δραστηριότητα. «Ονομάσαμε ‘κύτταρα άγχους’ τα συγκεκριμένα κύτταρα, επειδή δραστηριοποιούνταν μόνον όταν τα πειραματόζωα βρίσκονταν σε σημεία που τους δημιουργούσαν φόβο», εξηγεί η ερευνήτρια Ρενε Χεν από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

Η πηγή των κυττάρων αυτών όπως προαναφέρθηκε εντοπιζόταν στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, μια περιοχή που μεταξύ άλλων ρυθμίζει τις ορμόνες που ελέγχουν τα συναισθήματα. Και επειδή η ίδια ρυθμιστική διαδικασία εντοπίζεται και στους ανθρώπους, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι οι νευρώνες του άγχους μπορεί να είναι μέρος και της βιολογίας του ατόμου. Ο εντοπισμός αυτών των κυττάρων ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη θεραπειών.

Ωστόσο, αυτό που πραγματικά δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες είναι ότι οι ειδικοί βρήκαν ήδη τρόπο ελέγχου των κυττάρων αυτών, τουλάχιστον στα τρωκτικά, σε σημείο που να αλλάζει η συμπεριφορά των πειραματόζωων.

Με τη χρήση οπτογενετικής, μιας τεχνικής που με μια δέσμη φωτός εστιάζει στα κύτταρα στην περιοχή vCA1, μπόρεσαν να σιγήσουν τα κύτταρα του άγχους και τα πειραματόζωα να επιδείξουν αυτοπεποίθηση και συμπεριφορά απαλλαγμένη από άγχος. Αλλάζοντας, δε, τις ρυθμίσεις στη δέσμη φωτός μπόρεσαν να ενισχύσουν τη δραστηριότητα των κυττάρων, και τα τρωκτικά να επιδεικνύουν αγχώδη συμπεριφορά ακόμα και όταν βρίσκονταν σε ασφαλές περιβάλλον.

Τα κύτταρα αυτά αποτελούν τμήμα ενός εκτεταμένου δικτύου μέσω του οποίου τα τρωκτικά μαθαίνουν τη σχετική με το άγχος πληροφορία, πράγμα που σημαίνει ότι και άλλα νευρωνικά κύτταρα θα πρέπει να εντοπιστούν και να μελετηθούν.

Οι ερευνητές πάντως σκοπεύουν να μελετήσουν κατά πόσο η άσκηση ελέγχου στα κύτταρα άγχους στον ανθρώπινο εγκέφαλο μπορεί να ρυθμίσει τη συμπεριφορά του, όπως συνέβη στην περίπτωση των ποντικιών.