Η Μεσόγειος, όπως αναφέρει η «Καθημερινή», παρόλο που αποτελεί μόλις το 1% της ωκεάνιας επιφάνειας, περικλείει το 10% των θαλασσίων ειδών του πλανήτη και πάνω από το 15% των παγκόσμιων μετακινήσεων, επισημάνθηκε σε στρογγυλό τραπέζι για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και τη Μεσόγειο που διοργάνωσε το Γαλλικό Ινστιτούτο με τη συμμετοχή επιστημόνων, μελών γαλλικών και ελληνικών μη κυβερνητικών οργανώσεων και του ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών).
Στο μοναδικό αυτό οικοσύστημα, μαζί με τα 17.000 θαλάσσια είδη «συνυπάρχουν» και 300 εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων, ιδιαίτερα πλαστικά που εγκλωβίζονται στα νερά της. Τα 2/3 των ειδών της συναντιούνται σε πάνω από δυο χώρες, για το λόγο αυτό η συνεργασία μεταξύ των μεσογειακών κρατών για την προστασία της λεκάνης της Μεσογείου κρίνεται απαραίτητη.
Η προστασία και η διαχείριση της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο
Ενδημικά, αλλά και τροπικά είδη, που προέρχονται τόσο από προηγούμενες ιστορικές περιόδους, όσο και από τις διελεύσεις τους από τον Ατλαντικό και τη διώρυγα του Σουέζ, κοραλλιογενείς ύφαλοι, θαλάσσια όρη, φαράγγια συνθέτουν μια πλούσια βιοποικιλότητα, η οποία σε μεγάλα βάθη παραμένει ακόμα ανεξερεύνητη.
Τα περισσότερα είδη ζουν στις παράκτιες περιοχές, οι οποίες όμως έχουν επιβαρυνθεί από την ανεξέλεγκτη αστική ανάπτυξη. Συνολικά 473 εκατομμύρια κάτοικοι (το 6,9% του παγκόσμιου πληθυσμού) και 278 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως (το 29,5% του παγκόσμιου τουρισμού) μοιράζονται στις 22 χώρες της Μεσογείου που βρίσκονται σε 3 ηπείρους, Αφρική, Ασία και Ευρώπη.
Κάθε χρόνο 1 εκατομμύριο πτηνά και θαλάσσια θηλαστικά πεθαίνουν εξαιτίας των πλαστικών, είτε γιατί αιχμαλωτίζονται σε αυτά, είτε διότι τα τρώνε και πνίγονται. Λόγω του κλειστού της σχήματος, η συγκέντρωση μικροπλαστικών στη Μεσόγειο ξεπερνά τις αντίστοιχες μετρήσεις που έχουν καταγραφεί στις ονομαζόμενες «δίνες απορριμμάτων» στον Ειρηνικό και Ατλαντικό Ωκεανό. Σε κάποια μέρη η ανάλυση των νερών δείχνει ανάμειξη 50% πλαγκτόν και 50% μικροπλαστικά. Τα μικρά ψάρια τρέφονται με το πλαγκτόν και μαζί καταπίνουν και το πλαστικό, μετά τα ίδια γίνονται τροφή για μεγαλύτερα ψάρια, τα οποία καταλήγουν στο πιάτο μας κι έτσι στο τέλος... τρώμε κι εμείς πλαστικά, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Επίσης σε έρευνες της οργάνωσης M.E.D. (Μεσόγειος σε Κίνδυνο που έγιναν στα οστρακοειδή, καταγράφηκε η ύπαρξη 300 θραυσμάτων μικροπλαστικού σε μόλις 300 γραμμάρια μυδιών.
Μια νέα πηγή ρύπανσης είναι οι μικροΐνες, που απελευθερώνονται από τα συνθετικά ρούχα, ακρυλικές κουβέρτες και άλλα υποπροϊόντα του πετρελαίου κατά το πλύσιμο και καταλήγουν στη θάλασσα. Ένα και μόνο ρούχο αφήνει 1.900 μικροΐνες.
Οι βιοδιασπώμενες σακούλες, που λανσαρίστηκαν ως «σωτήρια λύση», αποδεικνύεται πως κάθε άλλο παρά βοηθούν το περιβάλλον. Γίνονται εκατοντάδες μικρά κομμάτια, που δεν μπορεί να τα μαζέψει κανείς και επιπλέουν σε όλη τη θάλασσα. Επίσης, στην κατασκευή τους προστίθεται ένα υλικό που διασπάει το πλαστικό, το οποίο οι ερευνητές το συναντούν πια σε όλες τις παραλίες.
Παρά την εκτεταμένη ρύπανση, η Μεσόγειος δεν είναι στα όρια της ανεπανόρθωτης καταστροφής, χωρίς όμως το γεγονός αυτό να αποτελεί λόγο εφησυχασμού. Η συνεργασία μεταξύ των κρατών για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι αναγκαία, καθότι τα θαλάσσια είδη κινούνται από το ένα μέρος στο άλλο. Αν θέλουμε να προστατέψουμε κάτι στην Ελλάδα, λόγου χάρη, συχνά πρέπει να το προστατέψουμε πρώτα κάπου αλλού.
Στην Ελλάδα, το Εθνικό Σύστημα Προστατευόμενων Περιοχών που περιέχει περιοχές Natura, Καταφύγια 'Αγριας Ζωής κλπ αντιμετωπίζει σημαντικές ελλείψεις. Η υποστελέχωση και συρρίκνωση των Φορέων Διαχείρισης έχει δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες. Για παράδειγμα, μόνο το 30% του δικτύου Natura ελέγχεται από του Φορείς Διαχείρισης, οι υπόλοιπες βρίσκονται στον αέρα.
Επίσης η Ελλάδα απέχει από συζητήσεις και, εν τέλει συνέργειες, με άλλες χώρες. Δεν συμμετέχει σε προπαρασκευαστικά σεμινάρια για «Καλές Πρακτικές» στη Μεσόγειο, ενώ αγνοούνται συστηματικά πορίσματα και προτάσεις της Επιτροπής Φύσης 2000. Τέλος, η περιβαλλοντική νομοθεσία επιδεινώνεται, ιδιαίτερα με τον Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό που επιτρέπει τη δόμηση σε ευαίσθητες και προστατευόμενες παράκτιες περιοχές, όπως αναφέρθηκε στο πλαίσιο της εκδήλωσης.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου