«Τρίδυμοι» δορυφόροι θα ερευνήσουν γιατί το μαγνητικό πεδίο της Γης εξασθενεί

Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, η ESA, εκτόξευσε την Πέμπτη τρεις πανομοιότυπους δορυφόρους, οι οποίοι θα χαρτογραφήσουν με πρωτοφανή λεπτομέρεια το μαγνητικό πεδίο της Γης, μια γιγάντια ασπίδα που μας προστατεύει από τα σωματίδια που εκτοξεύει ο Ηλιος αλλά και από την εισερχόμενη κοσμική ακτινοβολία.

Το πεδίο είναι γνωστό ότι εξασθενεί και κάποια στιγμή θα αντιστραφεί, με το νότιο και το βόρειο μαγνητικό πόλο να ανταλλάσσουν θέσεις.

Οι δορυφόροι της αποστολής Swarm εκτοξεύτηκαν στις 14.02 ώρα Ελλάδας από το ρωσικό κοσμοδρόμιο του Πλεσέτσκ. Περίπου μιάμιση ώρα αργότερα είχαν αποδεσμευτεί από τον ρωσικό πύραυλο Rokot και βρίσκονταν σε πολική τροχιά, δηλαδή σε τροχιά που διέρχεται σχεδόν πάνω από τους πόλους του πλανήτη.

Τις επόμενες ώρες θα ακολουθήσει η επιχείρηση ανάπτυξης μιας μακριάς δοκού, στο άκρο της οποίας βρίσκονται ορισμένα από τα όργανα του κάθε σκάφους.

Τα υπερευαίσθητα μαγνητόμετρα των δορυφόρων θα μετρήσουν την ένταση και την κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου σε κάθε σημείο της τροχιάς τους.

Το μαγνητικό πεδίο της Γης δημιουργείται από την κίνηση ρευστού σιδήρου στον πυρήνα της Γης, επηρεάζεται όμως τοπικά από μαγνητικά πετρώματα ή ακόμα και από το πεδίο που προκαλεί η κίνηση του αλμυρού νερού στους ωκεανούς.

Έξω από την ατμόσφαιρα, το πεδίο επηρεάζεται από τον λεγόμενη ηλιακό άνεμο, ένα ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων (πρωτονίων και ηλεκτρονίων) που πηγάζει από τον ήλιο και μεταφέρει το δικό του μαγνητικό πεδίο.

Κάθε μεταβολή στη μαγνητική ασπίδα της Γης έχει σημασία, δεδομένου ότι το πεδίο προστατεύει τον πλανήτη τόσο από τα ηλιακά σωματίδια όσο και από τα σωματίδια της κοσμικής ακτινοβολίας που καταφθάνει από το διαστρικό χώρο.

Οι γεωλόγοι πίστευαν κάποτε ότι το μαγνητικό πεδίο της Γης είναι σταθερό και οι μαγνητικοί πόλοι παραμένουν ακίνητοι στις σημερινές θέσεις τους. Η έκπληξη ήρθε από τη χαρτογράφηση μαγνητικών βράχων στο βυθό του Ατλαντικού, οι οποίοι αποκάλυψαν ότι το πεδίο περιοδικά αντιστρέφεται.

Και, όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, πριν από περίπου 780.000 χρόνια ο βόρειος μαγνητικός πόλος βρισκόταν στην Ανταρκτική και ο νότιος στην Αρκτική -το αντίστροφο από ό,τι σήμερα.

Φαίνεται μάλιστα ότι η διαδικασία αντιστροφής έχει ξεκινήσει για μια ακόμα φορά, καθώς η ένταση του μαγνητικού πεδίου έχει μειωθεί κατά 15% σε διάστημα δύο αιώνων.

Η αποστολή Swarm θα μπορούσε τώρα να προσφέρει νέα στοιχεία για αυτό το μυστηριώδες φαινόμενο.

Είναι μια δύσκολη επιχείρηση, και οι σχεδιαστές των δορυφόρων έπρεπε να βεβαιωθούν ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα των σκαφών δεν θα επηρέαζαν τις μετρήσεις.

Σήματα που επιβεβαίωσαν ότι τα σκάφη βρίσκονται στην ονομαστική τους κατάσταση ελήφθησαν από επίγειους σταθμούς στην Κιρούνα της Σουηδίας και το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ της Αρκτικής, και αναμεταδόθηκαν στο κέντρο ελέγχου της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας.

Μέχρι το Σάββατο οι τρεις δορυφόροι αναμένεται ότι θα έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξη των δοκών τους και θα είναι έτοιμοι να μετακινηθούν σταδιακά στις τελικές τους τροχιές.
tanea.gr